آیا کباب کردن بهترین روش پخت و پز است؟
کباب کردن یکی از سنتیترین شیوههای طبخ گوشت است و در عین حال که میتواند روش مناسبی برای پخت گوشت باشد، به همان اندازه میتواند زیانبار نیز باشد؛ در واقع اگر گوشت را، سفید یا قرمز، در شرایط استاندارد کباب کنیم، یک وعده غذایی عالی و مقوی خواهد بود و با توجه به اینکه در روش کباب کردن مواد غذایی، روغنی به کار نمیرود تا جذب ماده غذایی شود، انرژی دریافتی آن بالا نرفته و چاقی و مشکلاتی مانند تصلب شرایین را برایمان در پی نخواهد داشت و نسبت به سرخ کردن گوشت، شیوه سالمتری است. اگر کباب در شرایط غیراستاندارد تهیه شود، نهتنها سالم نیست که حتی ممکن است سرطانزا هم باشد.
کباب استاندارد چیست؟
گوشت قرمز و سفید برای آنکه کاملا پخته شود، به ترتیب به ۶۵ و ۷۵ درجه سانتیگراد حرارت نیاز دارد که در روش کباب کردن معمولا چنین اتفاقی نمیافتد و گوشت به اندازه کافی، یکدست و یکسان حرارت نمیبیند. از آنجا که همیشه احتمال دارد انواع میکروارگانیسمها، انگلها و عوامل بیماریزا از جمله میکروب سالمونلا در گوشت وجود داشته باشد، حتما باید مغزپخت شود تا تمام عوامل بیماریزایش از بین برود، در غیر این صورت به فرد منتقل شده و باعث بیماری میشود. البته برای از بین بردن انگل یا میکروارگانیسمهای موجود در گوشت نباید آن را در حرارت بالا و آتش تند پخت، زیرا اصولا هر نوع پختوپزی در درجه حرارت بالا، موادی سرطانزا با عنوان «آمینهای هتروسیکلیک» را تولید میکند.
این مواد شیمیایی به میزان بسیار کم، در حد یک میلیاردیوم گرم به وجود میآیند اما تجربیات آزمایشگاهی روی حیوانات نشان میدهند که آمینهای هتروسیکلیک، دارای خواص سرطانزایی قوی هستند و معمولا در سطح بیرونی گوشت که به منبع حرارتی نزدیکتر است، تشکیل میشوند.بنابراین گوشت آبپزشده یا پختهشده در فر که حرارت کمتری میبیند، مقدار آمینهای هتروسیکلیک آن بسیار کمتر از گوشت سرخشده و کبابشده روی زغال یا برشته شده است. ا لبته کباب کردن گوشت مشکل را دوبرابر میکند، زیرا دود زغال، گوشت را در معرض مواد شیمیایی سرطانزای دیگری به نام «هیدروکربنهای آروماتیک پلیسیکلیک» قرار میدهد. به این ترتیب که وقتی چربی گوشت روی زغال میچکد، دودی تولید میشود که این دود روی گوشت مینشیند و احتمال سرطانزایی آن را افزایش میدهد.
آیا کباب واقعا غذای سالمی است
باید قید کباب زغالی خوشمزه را بزنیم؟!
یکی از دلایل محبوبیت کباب زغالی بین مردم، ترکیبهای آروماتیک مختلفی است که هنگام سوختن چوب آزاد شده و موقع کباب کردن روی کباب مینشیند و باعث خوشعطر و طعم شدن کباب میشود که این عطر و طعم در کبابی که روی باربیکیوی برقی یا گازی، فر، گریل و … پخته شده، پیدا نمیشود. البته همین کباب شدن گوشت روی زغال چوب، باعث تشکیل ترکیبات هیدروکربنی روی آن است که به سرطانزا بودن مشکوک هستند. واقعیت این است که مگر افراد در طول هفته یا در طول ماه چند بار کباب زغالی میخورند که بخواهند نگران این موضوع باشند؟
درست است که از لحاظ علمی تشکیل هیدروکربنهای حلقوی روی مواد غذایی خطرناک است اما بد نیست یادآوری کنیم که در سال گذشته همه ساکنان تهران حتی یک روز هم هوای پاک استنشاق نکردهاند! آیا استنشاق همهروزه این هوای ناسالم بدتر است یا کباب زغالی که هر از چندگاهی در مسافرت یا پیکنیک و… خورده میشود؟! این روزها خانوادهها فرصت ندارند مثل گذشتهها هفتهای ۴-۳ بار دور هم جمع شوند و غذایی روی زغال درست کنند. پس بهتر است اگر چند وقت یکبار چنین فرصتی به دست میآورند، ذهنشان را درگیر ترکیبات حلقوی روی کباب زغالی نکنند!